कमलाक्षरं

अक्षरंच माणसांचे सगेसोयरे

अक्षरंच होती श्वासाचे धुमारे

अक्षरंच घालतात हळूच साद

अक्षरंच होतात जगण्याचा नाद

अक्षरंच चेतवतात जीवनाच्या वाती

अक्षरंच आहेत अतूट नाती

अक्षरंच सजवतात जीवनसोहळा

अक्षरंच प्राण... अक्षरंच डोळा


अक्षरसम्राट कमल शेडगे यांचे कमलाक्षर हे पुस्तक येत्या १८ जून रोजी प्रकाशित होत असून त्या पुस्तकाच्या मुखपृष्ठावर या ओळी देण्यात आल्या आहेत. शेडगे यांच्या आजवरच्या जीवनप्रवासाचे यथार्थ वर्णन या ओळीतून आपल्याला होते. मराठी व हिंदी चित्रपटसृष्टी, मराठी नाट्यसृष्टी, अनेक पुस्तके, दिवाळी अंकांची मुखपृष्ठे, जाहिरात विश्वासाठी आवश्यक असलेली सजावट, मांडणी, अक्षरांचे लेखांकन व मांडणी यात गेल्या अनेक वर्षांपासून कमल शेडगे हे नाव अग्रभागी आहे. शेडगे यांनी केलेले अक्षरांचे सुलेखन त्या नाटकाचे/चित्रपटाचे तसेच कोणत्याही साहित्यकृतीचा आशय अगदी सहजपणे प्रकट करते. त्यांनी केलेल्या जाहिराती या सर्वसामान्य रसिकांबरोबरच भल्या भल्या व्यक्तिमत्वांनाही भुरळ घालतात. असे हे अक्षरसम्राट कमल शेडगे हे येत्या २२ जून रोजी पंचाहत्तराव्या वर्षात पदार्पण करत आहेत. त्या निमित्ताने राजेंद्र प्रकाशनातर्फे शेडगे यांचे कमलाक्षरं हे पुस्तक प्रकाशित होत आहे.


नाटककार प्रशांत दळवी यांनी या पुस्तकात कमलाक्षरं या शीर्षकाखाली लिहिलेल्या मनोगतात म्हटले आहे की, एक क्षेत्र आणि त्यात अनेक व्यक्ती हे् समीकरण आपल्या ओळखीचे आहे. पण एक क्षेत्र आणि त्यात आपल्या कार्यकर्तृत्वाची मोहेर उठवणारी एकमेव व्यक्ती हे सूत्र मात्र क्वचितच अनुभवायला मिळते. मराठी रंगभूमीच्या क्षेत्रात तब्बल ४५ वर्षे ज्यांच्या अक्षरसाम्राज्यावरचा सूर्य अस्ताला गेला नाही, अशी एकमेवाद्वितीय व्यक्ती म्हणजे अक्षरसम्राट कमल शेडगे. नाट्यक्षेत्रातल्या या त्यांच्या अफाट अक्षरकर्तृत्वाबरोबरच अनेक पुस्तके आणि नियतकालिकांच्या त्यांच्या शीर्षकानाही आपल्यावर खोल ठसा उमटवला आहे. अक्षर, माहेर या दिवाळी अंकांचे लोगे सुमारे २५ वर्षे तर कालनिर्णचा लोगो गेल्या ३३ वर्षांपासून आपण पाहतो आहोत. या खेरीज अनेक गाजलेल्या हिंदी व मराठी चित्रपटांची शीर्षके जीवंत करताना त्यांनी अक्षरांना कसा सिनेमॅटिक टच दिला आहे हे या पुस्तकात जागोजागी पाहायला मिळेल. या कमलाक्षरांचं काळाबरोबर एकवेळ वळण बदलेल, रुप,आकार, पोत बदलेल पण महत्व कालातीतच राहणार...


याच पुस्तकात ज्येष्ठ नाट्यनिर्माते मोहन वाघ, ज्येष्ठ लेखक व नाटककार रत्नाकर मतकरी, ज्येष्ठ अभिनेते विक्रम गोखले, सह्याद्री वाहिनीचे माजी संचालक मुकेश शर्मा, ज्येष्ठ नाट्यसमीक्षक कमलाकर नाडकर्णी, नाटककार प्र. ल. मयेकर, कवी प्रसाद कुलकर्णी, ज्येष्ठ सुलेखनकार अच्युत पालव, दत्ता पाडेकर तसेच मं. गो. राजाध्यक्ष यांनी शेडगे यांच्या अक्षरलेखनाबद्दल व्यक्त केलेले अभिप्राय देण्यात आले आहेत. शेडगे यांना २००२ मध्ये कै. कृ. रा. परांजपे गुणिजन कला पुरस्कार मिळाला होता. तेंव्हा त्यांना देण्य़ात आलेले मानपत्रही या पुस्तकात पाहायला मिळते. रवी परांजपे फाऊंडेशनचे अध्यक्ष व प्रसिद्ध चित्रकार रवी परांजपे यांनी हे मानपत्र लिहिले आहे.


९२ पानांचे हे पुस्तक १३० ग्रॅम आर्ट पेपरवर आणि रॉयल साईझ आकारात आहे. पुस्तकात ९२ कृष्णधवल व ८ रंगीत चित्रे आहेत. शेडगे यांनी मराठी व हिंदी चित्रपट तसेच मराठी नाटकांच्या केलेल्या विविध जाहिरातींचे नमुने यात देण्यात आले आहेत. प्रत्येक नाटकांच्या केलेल्या शीर्षकाबाबतची शेडगे यांची टीपणी त्याखाली देण्यात आली आहे. हे सर्व पुस्तक वाचणे/पाहणे हा एक सुंदर अक्षरानुभव आहे. पुस्तकाच्या पहिले पान उलगडल्यापासून आपण त्यात इतके रंगून जातो. दिवंगत ज्येष्ठ सुलेखनकार र. कृ. जोशी यांनी शेडगे यांच्या अक्षरप्रदर्शनाच्या निमित्ताने लिहिलेला खास लेख, प्रा. मं. गो. राजाध्यक्ष यांचा शेडगे यांच्यावरील अक्षरांचा शहेनशहा हा लेख, जयंत पवार यांचा कमलाक्षरं हा लेखही पुस्तकात देण्यात आला आहे.


सुंदर सुलेखन व अक्षरलेखनाची आवड असणाऱयांसाठी तसेच सर्वसामान्य वाचक, रसिक आणि कला शाखेचे विद्यार्थी व अभ्यासकांसाठी हे पुस्तक म्हणजे अमूल्य ठेवा आहे. राजेंद्र कुलकर्णी यांनी एक खूप चांगले पुस्तक उत्तम छपाईस मांडणीसह सादर केले आहे.


संपर्कासाठी पत्ता- राजेंद्र प्रकाशन (राजेंद्र कुलकर्णी)
महाराजा बिल्डिंग, पोर्तुगिज चर्चसमोर, गिरगाव,
मुंबई-४००००४
दूरध्वनी ०२२-२३८२३५४८/२८३३२४०६
ईमेल rajendraprakashan@gmail.com

कमल शेडगे
१००२ ईस्टर्न हाऊस, टाटा कॉलनी,
मुलुंड (पूर्व), मुंबई-४०००८१
दूरध्वनी ०२२-२१६३२९८३